Van'daki Ermeni Kiliseleri onarılacakmış ya Ercişte'ki?

26 .şubat 2010 14:10 / 2129 kez okundu!

 


Akdamar Adası'ndakinden sonra, ayakta kalan Ermeni kiliselerinin onarımı sürecek. Sıra Çarpanak Adası ile Yukarıbakraçlı köyü'ndeki Ermeni Kiliselerinde. Bakalım Erciş'teki Salmanağa Ermeni Kilisesi'ne ne zaman gelinecek?

Bu konudaki haber ve yorumum şöyle:

Haber

Van Valiliğince hazırlanan proje kapsamında, Van Gölü'ndeki Çarpanak Adası ile Yukarıbakraçlı köyünde bulunan Ermeni kiliseleri restore edilecek.
Vali Yardımcısı Halil Berk, Van Gölü başta olmak üzere kültür ve turizm değerleriyle hem yerli hem de yabancı turistlerin gözdesi olan kentte turizm potansiyelini artırmak amacıyla sürekli kaynak arayışında olduklarını söyledi.

Akdamar Adası'ndaki Ermeni Kilisesi'nin anıt müzeye dönüştürü lmesinin ardından geçen yıl Hoşap ve Van kaleleri ile Hüsrevpaşa ve Kayaçelebi camilerinde de tadilat yapıldığını anımsatan Vali Yardımcısı Berk, bu yıl da Çarpanak Adası ile Yukarıbakraçlı köyündeki kiliselerin restore edileceğini ifade etti.
Berk, kiliselerin Van'ın turizm potansiyeli açısından önemli olduğuna dikkati çekerek, kiliselerin restorasyonuyla ilgili projenin hazırlanması amacıyla aralık ayında lazerle fotogrametrik rölevelerinin yapıldığını ifade etti.

Proje çalışmalarının tamamlanma aşamasında olduğunu bildiren Berk, şunları kaydetti:
"Van Gölü dediğimizde ilk akla gelen Akdamar Adası oluyor. Ancak Van Gölü'nde Akdamar Adası'yla birlikte 4 ada var, her bir adada kilise bulunmaktadır. Bunlardan sadece Akdamar Kilisesi restore edildi. Hazırladığımız projeyle bu yıl Çarpanak Adası ve Yukarıbakraçlı köyündeki kiliselerde de restorasyon çalışması yapılacak. Çarpanak Kilisesi ile Yedi Kilise olarak bilinen yapılar şu anki haliyle bile turistlerin ziyaret ettiği yerler. Projenin tamamlanmasının ardından restorasyon çalışmasına başlanması için nisan ayında ihale yapılacak."

Restorasyon çalışmalarıyla yerli ve yabancı turistlerin dikkatini kente çekmeye çalıştıklarını kaydeden Berk, şöyle konuştu:
"Akdamar Kilisesi'nde olduğu gibi buralarda da restorasyonun tamamlanmasından sonra açılış programı gerçekleştireceğiz. Akdamar Adası'nın açılışına bizim Kültür ve Turizm Bakanımız ile Ermenistan'ın ilgili bakan yardımcısı gelmişti. Yine aynı paralelde açılış gerçekleştirilebilir. Buraya ulusal ve uluslararası boyutta dikkati çekmek istiyoruz. Açılıştan ne kadar çok kişi haberdar olursa önümüzdeki yıllarda Van'a o kadar fazla turist gelir."

Yukarıbakraçlı köyünde, Erek Dağı'nın eteklerinde kurulan kilise, Warak Wank Manastırı olarak adlandırılan ve çeşitli zamanlarda birbirine eklenen 7 ayrı kiliseden oluşmaktadır. Kiliselerin en eskisi 8. yüzyılda inşa edilen St. Sophia Kilisesi'dir.

Van Gölü'ndeki Çarpanak Adası'nda bulunan, 6. yüzyılda yaptırılan kilisenin 1462'de yenilendiği, 1730'daki depremde zarar görmesi üzerine 1712-1720 yıllarında onarıldığı bilinmektedir. AA

YORUM

Yapılan iş çok önemli. Yöremizdeki insanları dar kafalı, sabit fikirli köylüler gibi görünmekten kurtaracak önemli bir proje bu. Çünkü bir insan, kendi dininin sınırları içindeki kültürel eserleri korumanın ötesine geçebiliyor ve başka bir dinin eserlerini de kendi yöresinin kültürel mirası sayıp korumaya başlıyorsa, kendini aşmış demektir. Akdaman Adası'nın nihayet iyi biçimde korunmaya başlanması sevindiriciydi. Düşünülen bu projeler de öyle...

Ancak merak edilen konu, sıranın ne zaman Erciş'e geleceğidir? Acaba kimse Salmanağa'daki muhteşem Ermeni Kilisesi'nin farkında mı değil? Dıştan kötü görünen ama içindeki harika mimari dokusunu hala yaşatan bu yapı daha ne zamana kadar dayanabilir? Kilisenin tavanındaki köşe kısımları, birbiri üstüne bindirilmiş özel taşlarla oluşturulmuş. Bugün bile ayakta duran bu hem estetik hem sağlam anıtın varlığı nasıl gözden kaçar?

Yöreye gelmiş bir Alman arkeoloğun hayranlığını uyandırdığını görünce; 2004 yılında genç bir köylünün traktörle çekip koparmaya çalıştığı, Urartu çivi yazılarıyla kaplı o siyah taşın esrarını kim çözecek? Neden güneşin doğduğu yöne yerleştirilmiş? Güneşe tapanlarla bu kilisenin bağı var mı? Sonradan Ermeni Kilisesi'ne dönüştürülmüş olduğu belli olan yapının dış kısmına eklenmiş Ermenice yazıların anlamı ne? Ermeniler sonrasında kilisenin öyküsü nasıl gelişti?

Bütün bunlar araştırılmayı bekliyor. Ancak özellikle bu kilisenin süratle korunma altına alınması gerekli. 

Bu yapıya Ercişliler neden sahip çıkmalı?

1. Çünkü Göl çocukları, yörelerindeki tüm kültürel mirasa sahip çıkma bilincini geliştiriyorlar. Bir kültüre ait olana sahip çıkıp, diğerlerini tahrip etmek ya da edilmesine göz yummak dönemi artık kapanmıştır.

2. Bu yapı Erciş tarihinin tanıklarındandır, yok olmasına izin verilemez. Ali Yar kümbeti ne kadar önemliyse, bu kilise de o kadar önemli olarak görülmelidir.

3. Yörenin turist ihtiyacı açıktır. Gelen turist otobüslerinin Erciş'i pas geçmesini önlemenin köşe taşlarından birisi de bu kilisedir. Diğerleri de Çelebibağı Mezarlığı, Karataşlar'daki Urartu yazılı kayalar, Zırnaki Tepe'deki Urartu kent kalıntısı, Ali Yar Kümbeti, Heyderbey Ziyareti, İnci Kefalı izleme noktası olabilir.

4. Mesele basit biçimde bir Hıristiyan yapısına sahip çıkma olarak ele alınamaz. Yeni dönemde Ercişli nedir, nasıl olmalıdır, sorularına yanıt oluşturacak tipik bir örnektir bu kilise. Bir müslümanın bu yapıya sahip çıkması, Göl diyarında müthiş bir kültür ve bilinç sıçraması getirecektir. Türkiye dışındaki kimi Osmanlı mirası eserlerine iki türlü yaklaşım vardır; birincisi ilgisizlik, tahrip etme ve tahrip olmasına göz yumma biçimindedir... Diğeri ise koruma, kollama ve ve gelecek kuşaklara bir miras olarak aktarma... Biz örneğin Yunanistan'da, Macaristan'da hangisinin olmasını istiyorsak, Salmanağa'da da aynısını uygulamalıyız.

Ercişlilere, yörenin belediyelerine ve ilgili diğer kurumlarına çağrımızdır, bu kiliseye ve Urartu kayalarına gereken ilgiyi artık gösterelim. Erciş bu olgunluğa gelmiştir.

nuhungemisi

 

Bu yazıyı Facebook'ta paylaşabilirsiniz:
       Facebook'ta Paylaş       
Yorumlar
Uyarı

Yorum yazabilmek için üye olmalı ve oturum açmalısınız.

Eğer sitemize üye değilseniz buraya tıklayarak hemen üye olabilirsiniz.

Eğer üye iseniz oturum açmak için buraya tıklayın.

Editör
Konuk Defteri
Üye İstatistikleri
Son Üye Nihat
Toplam 383 Üye
Son Fotoğraf
BURSA ERCİŞLİLER DERNEĞİNİN ANKARA GECESİ ZİYARETİ soldan-didem, elif, ebru ve alper Salih Göldaş 23.10.2011 Erciş Depremi İ.Tunç Erciş'in 5 yıldızlı oteli Grand Arsisa bu halde BURSA ERCİŞ`LİLER DERNEĞİ ÇANAKKKALE GEZİSİ Halil Emrah Macit
Finans
Alış Satış
EUR YTL YTL
USD YTL YTL
Spiritüalist